مطالعه‏ ویژگی‎های اکولوژیکی گونه کَوَر (Capparis spinosa L.) در برخی از رویشگاه‎های استان قم

کَوَر با نام علمی Capparis spinosa L. از تیره Capparaceae یکی از مهم‎ترین گیاهان دارویی است که در نواحی گرم و نیمه گرم جهان رویش دارد. در پژوهش حاضر برخی از ویژگی‎های اکولوژیکی این گونه در سه رویشگاه استان قم به روش تصادفی – سیستماتیک مورد مطالعه قرار گرفت. در هر رویشگاه سه ترانسکت در جهت شیب کلی و با فاصله 100 متر از یکدیگر در نظر گرفته شد و روی هر ترانسکت 10 پلات 4 مترمربعی با فاصله 20 متر از یکدیگر استقرار یافتند. در داخل پلات‎ها صفاتی از قبیل سطح پوشش، قطر و طول ساقه اندازه‎گیری و تعداد پایه‎ها و میوه‎ها شمارش گردید. همچنین در هر رویشگاه، سه نمونه خاک از عمق تجمع ریشه برداشت شد و برخی از ویژگی‎های فیزیکی و شیمیایی آن‏ها مورد سنجش قرار گرفت. داده‎های به دست آمده با استفاده از آنالیز واریانس یک‎طرفه (ANOVA) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که از لحاظ سطح پوشش در رویشگاه‎ها اختلاف معنی‎داری در سطح احتمال 1/0، ارتفاع و تراکم در سطح 1 و قطر ساقه و تعداد میوه اختلاف معنی‎داری در سطح 5 درصد وجود دارد. جهت تعیین فاکتورهای مؤثر در پراکنش گیاه از تجزیه مؤلفه‎های اصلی (PCA) استفاده گردید. نتایج نشان داد مهم‎ترین عوامل مؤثر در پراکنش این گونه، میانگین حداکثر دما، حداقل و حداکثر دمای مطلق، اسیدیته، ماده آلی، ازت، فسفر، پتاسیم و بافت خاک می‎باشند.